Analityczne myślenie – jakich umiejętności wymaga?

Umiejętność analitycznego myślenia to jedno z wymagań, które zaskakująco często pojawia się w ogłoszeniach o pracę. Pytaniem jest jednak to, co ono tak naprawdę oznacza? Gdyż każdy może rozumieć to pojęcie na swój sposób. W szczególności w taki, w jaki można przypisać te kompetencje do siebie. Bo zapewne większość osób nie ma swoim zdolnościom analitycznego myślenia nic do zarzucenia.

Czym jest analityczne myślenie?

Analityczne myślenie to bardzo szerokie pojęcie. Składa się na nie szereg umiejętności. Są to m.in.:

• logiczne myślenie,
• myślenie krytyczne (critical thinking),
• analiza danych i rozumienie liczb,
• umiejętność poszukiwanie informacji,
• umiejętności komunikacyjne,
• szeroko pojęta kreatywność.  

I co warto zaznaczyć, dopiero połączenie tych wszystkich umiejętności sprawia, że dana osoba lepiej sobie radzi w sytuacjach problemowych. No i przede wszystkim odnosi lepsze rezultaty zawodowe.

Jednakże co warto zaznaczyć to fakt, iż zdolności analityczne nie są czymś, z czym trzeba się urodzić. Są to raczej pewnego rodzaju kwalifikacje, które można samodzielnie wykształcić. A mówiąc jeszcze prościej, na analityczne myślenie składa się w dużej części zbiór praktycznych technik i metod podejścia do problemów. Metod przetestowanych i opisanych przez innych, które się sprawdzają w konkretnych sytuacjach.

Zobacz fragment Kursu Analitycznego Myślenia

Korzyści z analitycznego podejścia

Jakbym miał streścić w paru słowach ideę umiejętności analitycznych to bym powiedział, że nie sztuką jest aktywnie działać, tj. znajdować nowe pomysły i wpadać w wir pracy, aby je realizować. Lecz sztuką jest świadomy wybór najlepszych rozwiązań dla zadanych problemów i ich późniejsze efektywne wdrożenie. Lub mówiąc jeszcze inaczej, jest bardzo duża różnica pomiędzy robieniem czegoś, a robieniem czegoś dobrze. A różnicę robi tu właśnie analityczne podejście, które wskazuje, jak należy działać, aby osiągać lepsze rezultaty.

Ale to nie wszystko. Z perspektywy pracodawcy zdolności analityczne to także:

• Umiejętność szybkiego, samodzielnego podejmowania (dobrych) decyzji lub przedstawiania poprawnych rekomendacji.
• Umiejętność poszukiwania rozwiązania zaistniałych problemów.
• Umiejętność prawidłowej interpretacji informacji i wyciągania słusznych wniosków.

Myślenie samodzielnie i w grupie

A to wszystko z kolei przekłada się na inne kluczową wymaganie stawiane wobec pracowników – czyli samodzielność w działaniu. Bo nie po to się zatrudnia pracowników, aby myśleć za nich. To już nie te czasy, kiedy były duże rozgraniczenie pomiędzy managerami oraz stanowiskami operacyjnymi. Jeszcze 20-30 lat temu sytuacja była jasna: to managerowie mówili co trzeba robić, a podlegli im pracownicy posłusznie to realizowali.

Obecnie wszystko jest nieco bardziej złożone. Generalnie oczekuje się od pracowników, z jednej strony, dużej samodzielności i odpowiedzialności. Tak, aby mogli zrealizować zadania od początku do końca. Z drugiej strony natomiast nacisk kładziony jest też na tzw. grupowe myślenie. Bo złożoność problemów z jakimi styka się biznes nie jest do rozwiązania przez jedną osobę. Potrzebne są kompetencje i wiedza z różnych obszarów. No i oczywiście umiejętności komunikacyjne – w tym zdolność prezentacji swoich pomysłów i ich argumentacji.

Przykładowe techniki analitycznego myślenia

A teraz zobaczmy, z jakich przykładowych metod składa się analityczne myślenie?

I tak mamy:

Umiejętność zdefiniowania problemu – bo w praktyce problemem nie zawsze jest to, co się nam wydaje, że nim jest. A kluczem do sukcesu jest określenie samego problemu i faktycznych jego przyczyn. I w bardziej złożonych sytuacjach nie jest to wcale takie proste.

Rozdzielenie problemu na czynniki pierwsze – bo generalnie tak jest łatwiej nim zarządzać. A w szczególności rozdzielenie problemu pozwala na to, aby móc go krok po kroku go rozwiązywać.

Umiejętność zadawania pytań i zdobywania informacji – bo analityczne myślenie opiera się na faktach, a nie teoretycznych rozważaniach oderwanych od rzeczywistości.

Zdolność łącznia danych z różnych źródeł – w tym umiejętność interpretowania nierzadko sprzecznych szczątkowych lub wręcz błędnych danych. Chodzi tu także o umiejętność kwestionowania jednych danych i docieranie do tych prawidłowych.

Filtrowania najważniejszych informacji. Jesteśmy w końcu otoczeni ogromem danych oraz informacji. I wielką sztuką jest właśnie umiejętność wyodrębnienia tych kluczowych faktów spośród tysięcy mało istotnych. Każdy potrafi zgromadzić mnóstwo danych do analiz, a potem poświęcić dni, tygodnie, na ich przerobienie. Jednakże to niekoniecznie przekształca się na wartościowe wnioski. Bywa, że szybsze analizowanie tematu i pozostawanie na większym poziome ogólności, przynosi o wiele lepsze efekty.

Zrozum złożoność i zależności

Ale z analitycznym myśleniem wiąże się też szereg problemów. Gdyż na to „analityczne myślenie” składa się też to, że widzi się problemy, których inni nie widzą. Lub których inni nie chcą zwyczajnie zobaczyć. A stąd już prosta droga do nieporozumień, sporów, konfliktów…. Bo analityczny myślenie bez odwagi bronienia swojego sposobu myślenia i poprawnej argumentacji jest zwyczajnie bezużyteczne.

Zatem analityczne myślenie to bardzo szeroka dziedzina. I jak tylko było to możliwe, złożoność i wieloaspektowość tego zagadnienie postarałem się wytłumaczyć w moim szkoleniu online – Kurs Analitycznego Myślenia.  Żeby rozwinąć zdolności analityczne najważniejsze jest zrozumieć mechanizmy myślowe, a potem można dopiero przejść do konkretnych technik analitycznych.